Ksylitol czy Stewia – który słodzik wybrać?

Stewia i ksylitol to niskokaloryczne słodziki będące alternatywą dla cukru. Stosowanie ich uważa się za lepsze dla zdrowia i budzi mniej kontrowersji niż używanie aspartamu, acesulfamu-K, czy innych intensywnych środków słodzących. Przyjrzyjmy się zatem bliżej tym dwóm prawdopodobnie najbezpieczniejszym słodzikom.

Ksylitol – cukier nie zawsze brzozowy

Ksylitol to pięciowęglowy słodki alkohol polihydroksylowy (tzw. cukrol). Jest substancją naturalnego pochodzenia o krystalicznej strukturze. Pozyskuje się ją najczęściej z drewna brzozowego lub niekiedy z kukurydzy. W rzeczywistości możliwe jest uzyskanie go z każdej rośliny, gdyż ksylitol powstaje z ksylanów, czyli polisacharydów występujących w ścianach komórkowych bardzo wielu roślin. Ksylitol jest przeznaczony dla osób, które z różnych względów nie mogą lub nie powinny używać cukru, lecz nie chcą rezygnować ze słodzenia. Do zainteresowanych należą z pewnością osoby odchudzające się, sportowcy, chorzy na cukrzycę, grzybicę, czy osoby z postępującą próchnicą.

Ksylitol fiński, a ksylitol chiński?

Gotowy produkt najczęściej wygląda jak rozdrobniony cukier i nie ma znaczenia jakiego jest pochodzenia. Wśród krajów wiodących w produkcji ksylitolu warto wspomnieć na pewno Finlandię i Chiny. Przyjęło się uważać, że ksylitol pochodzący z Chin mieć będzie gorszą jakość, ponieważ do jego produkcji wykorzystuje się kukurydzę, nierzadko modyfikowaną genetycznie. Dużym uznaniem cieszy się za to firma Danisco z Finlandii, której surowiec “XIVIA” zawsze powstaje z ksylozy brzozowej. Można spotkać ksylitol o różnej grubości kryształków. Może przypominać cukier puder, ale może też wyglądać jak cukier gruboziarnisty. Smakuje zawsze jak sacharoza, a jedyna odczuwalna różnica to pozostające w ustach uczucie chłodu. Jest w 100% bezpieczny dla zdrowia i wyraźnie lepszy od tradycyjnego cukru.

Dzięki temu, że ksylitol wytwarza w organizmie odczyn zasadowy wskazany jest przy:

• próchnicy zębów i schorzeniach dziąseł;
• suchości w ustach (stymuluje wydzielanie śliny);
• stanach zapalnych ucha;
• przeciwdziałaniu gromadzenia się bakterii gnilnych;
• leczeniu zakażeń jamy ustnej drożdżakami z rodzaju Candida;
• przy infekcjach górnych dróg oddechowych – działanie antybakteryjne;
• pomocny nadkwasocie żołądka.

Co to jest stewia?

Stewia swoją słodycz zawdzięcza obecności glikozydów, które są od około 30 do 320 razy słodsze od sacharozy. W Unii Europejskiej sprzedaż glikozydów stewiolowych (E960) została dopuszczona w 2011 roku (Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1131/2011 z dnia 11 listopada 2011 r.). W Paragwaju znana była już ponad 1000 lat temu jako naturalna substancja słodząca i lecznicza. Prezentowany środek słodzący stanowi alternatywę dla sacharozy i intensywnych środków słodzących. Stewia ma wszystkie pożądane cechy jakie mają intensywne słodziki, ale w przeciwieństwie do nich ma pochodzenie roślinne. Stevia rebaudiana, z której uzyskuje się substancje słodzącą posiada wyjątkowo słodkie liście. Poddaje się je procesowi suszenia, a następnie ekstrakcji. W procesie wykorzystuje się następnie oczyszczenie otrzymanego ekstraktu przy użyciu chromatografii jonowymiennej. Na koniec procesu oczyszczony ekstrakt podlega procesowi ponownej krystalizacji. Ze względu na złożoność procesu cena stewii jest dość wysoka. Niekiedy forma stewii przeznaczona do sprzedaży zawiera różnego rodzaju dodatki jak maltodekstryna czy glukoza dla postaci sypkiej.

Który słodzik będzie najlepszy?

Stewia w porównaniu z ksylitolem jest o wiele słodsza i charakteryzuje się praktycznie zerową kalorycznością. Ksylitol będzie dostarczał 2,4 kcal z w każdym gramie, co oznacza, że będzie wymagał uwzględnienia w wyliczeniach kalorycznych. Stewia charakteryzuje się całkowitym brakiem wpływu na indeks glikemiczny spożywanych napojów czy posiłków Ksylitol może minimalnie podnieść poziom cukru. Obydwa słodziki nie są wrażliwe na wysoką temperaturę i nadają się na przykład do wypieków, czy gotowania. Oba słodziki są bezpieczne dla diabetyków i nie niszczą zębów. Ksylitol i stewia uzyskiwane są z roślin. Ksylitol można otrzymać wyłącznie w postaci krystalicznej, a w przypadki stewii wybór jest bardzo szeroki: proszek, tabletki, kryształki, płyn, saszetki, suszone liście, proszek  z liści, a nawet świeże liście. Jeżeli chodzi o smak, to ksylitol z pewnością będzie bardziej zbliżony do tradycyjnie stosowanej sacharozy. Słodycz stewii nie jest już taka sama jak cukru i niektórzy nie będą akceptowali tego smaku.  Nie podlega natomiast żadnej wątpliwości, że jest o niebo zdrowsza od sacharozy.

Podobne artykuły:

• Aspartam, sukraloza, sacharoza – cukier czy słodzik?
• Ile kalorii ma erytrytol? Czy słodziki są bezpieczne?
• Owoce i warzywa o niskim indeksie glikemicznym — tabela
• Odpowiedź glikemiczna
• Ukryty cukier – w jakich produktach kryje się cukier?