Płodność mężczyzn to temat, który zyskuje coraz większą uwagę, zwłaszcza wśród par planujących dziecko. Okazuje się, że kwas foliowy może odgrywać istotną rolę w kontekście płodności mężczyzn. Jak wskazują badania, suplementacja kwasem foliowym, w połączeniu z innymi składnikami, może znacząco wpłynąć na ilość plemników i jakość nasienia. Jakie jeszcze korzyści dla mężczyzn starających się o potomstwo płyną z odpowiedniego poziomu kwasu foliowego? Odpowiedź na to pytanie może być kluczem do osiągnięcia sukcesu w planowaniu rodziny.
Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu [1]. Odgrywa kluczową rolę w produkcji czerwonych krwinek, a także bierze udział w syntezie kwasów nukleinowych, które są odpowiedzialne za powstawanie DNA. Uczestniczy w procesach metabolizmu komórkowego i tworzeniu nowych komórek w organizmie.
Rola kwasu foliowego w organizmie mężczyzny
Kwas foliowy, znany również pod nazwami witamina B9 lub folacyna, odgrywa ważną rolę w kwestii prokreacji niezależnie od płci [2]. O ważnej roli folacyny mówi się najczęściej w przypadku kobiet, szczególnie tych, które planują ciążę lub już będących w ciąży. Jednak kwas foliowy ma wpływ również na organizm mężczyzny:
Produkcja DNA. Kwas foliowy jest niezbędny do syntezy i naprawy materiału genetycznego, w tym DNA. Jest to kluczowy proces, który odgrywa ważną rolę nie tylko w utrzymaniu zdrowych komórek, ale również w procesach rozrodczych.
Podział komórkowy. Kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego podziału komórek. Pomaga w tworzeniu nowych komórek, co jest ważne dla utrzymania zdrowego układu odpornościowego i regeneracji tkanek.
Produkcja czerwonych krwinek. Kwas foliowy pomaga w zapobieganiu niedokrwistości i utrzymaniu zdrowej ilości erytrocytów.
Metabolizm homocysteiny. Kwas foliowy pomaga zmniejszyć poziom homocysteiny we krwi. Wysoki jej poziom zwiększa ryzyko chorób serca, udaru, choroby zakrzepowej, dlatego suplementacja kwasem foliowym może pomóc w zapobieganiu tym chorobom.
Zdrowa sperma. Kwas foliowy jest ważny dla zdrowia męskiego nasienia. Niedobór tej witaminy może wpływać na jakość spermy, co z kolei może zaburzyć zdolność mężczyzny do prokreacji [3]. Odpowiednia ilość witaminy B9 sprzyja męskiej płodności – poprawia jakość nasienia i prawdopodobnie wpływa również na ruchliwość plemników [4].
Kwas foliowy dla mężczyzn – czy wpływa na płodność?
Przyjmowanie suplementów kwasu foliowego może zapewnić mężczyznom liczne korzyści zdrowotne, w tym poprawę płodności i poprawę zdrowia serca.
Badania wykazały, że kwas foliowy może odgrywać dużą rolę w poprawie jakości i ilości nasienia [5]. Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, jest niezbędny do rozwoju płodu i pomaga zapobiegać wadom wrodzonym. Jednak ostatnie badania powiązały również kwas foliowy z płodnością u mężczyzn. Witamina ta odgrywa istotną rolę w syntezie i naprawie DNA, co ma kluczowe znaczenie dla produkcji i jakości nasienia. Niski poziom kwasu foliowego w organizmie może prowadzić do nieprawidłowego kształtu i ruchliwości plemników, a także negatywnie wpłynąć na liczbę plemników.
Stwierdzono również, że kwas foliowy może skutecznie wpływać na płodność kobiet. Badania wykazały, że u kobiet przyjmujących suplementy kwasu foliowego przed ciążą i w jej trakcie występowało zmniejszone ryzyko niepłodności owulacyjnej i poronienia. Kwas foliowy może również zwiększać prawdopodobieństwo skutecznego zapłodnienia in vitro.
Jedno z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley wykazało, że mężczyźni, którzy mieli niższy poziom kwasu foliowego w swojej diecie, mieli wyższy wskaźnik nieprawidłowych chromosomów w nasieniu. Kiedy plemniki z nieprawidłowymi chromosomami zapłodnią komórkę jajową, może to spowodować poronienie lub wady wrodzone. To ważna informacja, ponieważ ponad połowa poronień w pierwszym trymestrze jest spowodowana nieprawidłowościami chromosomalnymi w zarodku.
Odpowiedni poziom kwasu foliowego a płodność mężczyzn
Naukowcy wykazali, że odpowiedni poziom kwasu foliowego w diecie mężczyzn może mieć duży wpływ na ich płodność. Najczęściej cytowane badania (preprowadzone w 2002 roku) wskazują, że u mężczyzn suplementujących kwas foliowy w dawce 5mg w połączeniu z cynkiem w dawce 66mg może dojść do znacznego wzrostu ilości plemników (nawet o 74%) [6]. To odkrycie sugeruje, że kwas foliowy może odgrywać kluczową rolę w procesie reprodukcyjnym mężczyzn. Odpowiednia suplementacja kwasem foliowym może być istotna dla par starających się o potomstwo, ponieważ może zwiększyć szanse na prokreację.
Objawy i przyczyny niedoboru kwasu foliowego u mężczyzn
Typowe objawy niedoboru kwasu foliowego mogą obejmować:
duże zmęczenie
problemy ze snem
osłabienie mięśni
objawy neurologiczne, takie jak uczucie mrowienia, pieczenie lub drętwienie kończyn
problemy psychologiczne, takie jak depresja, dezorientacja, problemy z pamięcią, koncentracją, rozkojarzenie
objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha, utrata masy ciała i biegunka
ból i zawroty głowy
drażliwość lub uczucie niepokoju
blada cera
wypadanie włosów
duszności
Niedokrwistość, szczególnie niedokrwistość megaloblastyczna, to często pierwszy objaw wskazujący na niedobory kwasu foliowego. Dlatego lekarze w przypadku wystąpienia niedokrwistości zazwyczaj przeprowadzają badania pod kątem zdiagnozowania niedoborów kwasu foliowego oraz witaminy B12.
W rzadszych przypadkach niedobór witaminy B9 może dawać objawy takie jak:
przyspieszone bicie serca (tachykardia), kołatanie serca, szmery w sercu
przyspieszony oddech
łuszczące zapalenie skóry
zajady w kącikach ust, zapalenie języka i owrzodzenie jamy ustnej objawiające się bólem
Niedobór kwasu foliowego może wynikać z różnych czynników, choć najczęściej do przyczyn zalicza się:
Niewystarczające spożycie kwasu foliowego w diecie. Jedną z najczęstszych przyczyn niedoboru kwasu foliowego jest brak spożycia wystarczającej ilości żywności bogatej w tę witaminę np. gdy dieta jest uboga w owoce i warzywa. Kwas foliowy można znaleźć w takich produktach spożywczych jak nasiona roślin strączkowych, produkty pełnoziarniste, ciemnozielone warzywa liściaste (szpinak, sałata, jarmuż), pestki, awokado, pomarańcze inne owoce cytrusowe, fasola, orzechy, nasiona i wątroba.
Przetwarzanie żywności. Kwas foliowy jest wrażliwy na działanie wysokiej temperatury i światła, więc przetwarzanie żywności może zmniejszyć jego zawartość w żywności. Produkty żywnościowe, które są intensywnie przetwarzane, takie jak produkty zbożowe rafinowane, mogą zawierać mniej kwasu foliowego niż ich naturalne odpowiedniki.
Nadużywanie alkoholu. Nadmierne spożycie alkoholu może prowadzić do niedoboru kwasu foliowego, ponieważ alkohol zakłóca wchłanianie tej witaminy w przewodzie pokarmowym i zwiększa jej wydalanie z organizmu.
Wysoka aktywność fizyczna. Osoby prowadzące aktywny tryb życia, szczególnie sportowcy, mogą mieć większe zapotrzebowanie na kwas foliowy. Wysoka intensywność treningu może zwiększać straty tej witaminy przez pot.
Problemy wchłaniania. Niektóre zaburzenia przewodu pokarmowego, takie jak celiakia, choroba Leśniowskiego-Crohna lub zaburzenia wchłaniania, mogą prowadzić do niedoboru kwasu foliowego, ponieważ organizm nie jest w stanie prawidłowo przyswoić tej witaminy bezpośrednio z diety.
Czy nadmiar kwasu foliowego również jest niebezpieczny?
Nadmiar witaminy B9 jest w naturalny sposób wydalany z organizmu wraz z moczem, a więc przedawkowanie go jest raczej trudne. Przyjmowanie bardzo dużych ilości kwasu foliowego może zwiększać ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów i chorób.
Jakie suplementy diety dla mężczyzn starających się o dziecko?
Mężczyźni starający się o potomstwo powinni zwracać szczególną uwagę na swoją dietę, zdrowy tryb życia i suplementację, ponieważ takie kompleksowe podejście ma istotny wpływ na funkcjonowanie męskiego organizmu. Istnieją suplementy diety, które stworzone zostały do tego, aby wspierać zdrowy rozwój nasienia i ogólną kondycję męskiego organizmu w kontekście prokreacji. Oto dwa z nich:
Suplementacja kwasu foliowego może stanowić element leczenia zaburzeń płodności. Jednak należy pamiętać, aby suplementy są jedynie dodatkiem do zdrowej diety, aktywności fizycznej i dobrego wypoczynku.
Bibliografia:
Shuhei Ebara: Nutritional role of folate. Congenit Anom (Kyoto). 2017 Sep;57(5):138-141. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28603928/
Monika Truchta i wsp.: Folic acid – influence on male fertility, spermatogenesis, sperm DNA fragmentation and subsequent growth of the embryo and fetus. Journal of Education, Health and Sport.2023;34(1):51-60. https://apcz.umk.pl/JEHS/article/view/43762/35658
Jeffrey Hoek et al: Paternal Folate Status and Sperm Quality, Pregnancy Outcomes, and Epigenetics: A Systematic Review and Meta-Analysis. Molecular Nutrition @ Food Research, vol. 64, issue 9, May 2020. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/mnfr.201900696
Emmanuelle Mathieu d’Argent et al: High-Dose Supplementation of Folic Acid in Infertile Men Improves IVF-ICSI Outcomes: A Randomized Controlled Trial (FOLFIV Trial). J Clin Med. 2021 May; 10(9): 1876. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8123699/
Fahad A. Alhumaydhi et al: Potential role of folic acid in preventing male infertility associated with MTHFR gene C677T (rs1801133) polymorphism. ALL LIFE 2021, VOL. 14, NO. 1, 730–743. https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/26895293.2021.1963846
Wai Yee Wong M.D. et al: Effects of folic acid and zinc sulfate on male factor subfertility: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Fertility and Sterility. Volume 77, Issue 3, March 2002, Pages 491-498. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0015028201032290
Aneta Buczak - pomaga ludziom dbać o ciało i hartować ducha. Pisze i opowiada inspirując do pozytywnych zmian. Dzięki jej tekstom dowiesz się co robić, by poprawić swoje samopoczucie i zdrowie.