Dieta planetarna – na czym polega pro-ekologiczna dieta przyszłości?

Organizacja non-profit EAT z siedzibą w Sztokholmie podjęła narady w sprawie poprawy stanu środowiska i opracowała dietę idealną. Okazuje się, że światowy system żywnościowy musi się diametralnie zmienić. Czy możemy wspierać działania na rzecz ochrony środowiska poprzez odpowiedni sposób odżywiania? Czym jest dieta planetarna? Na czym polega pro-ekologiczna dieta przyszłości?

Co oznacza dieta planetarna?

Dieta planetarna została opracowana przez Komisję EAT-Lancet (The EAT-Lancet Commission).

Polega na unikaniu:

• czerwonego mięsa
• cukru
• warzyw skrobiowych, takich jak m.in. ziemniaki

a zwiększeniu w diecie ilości spożywanych:

• warzyw
• owoców
• ryb
• suchych nasion roślin strączkowych
• pełnych ziaren zbóż
• orzechów.

Dieta dopuszcza umiarkowane spożycie jaj, drobiu, mleka i produktów mlecznych.

Hodowla zwierząt powoduje produkcję 18% gazów cieplarnianych na ziemi. Największe szkody wyrządza produkcja wołowiny. Zgodnie z przewidywaniami Organizacji Narodów Zjednoczonych do 2050 roku na świecie będzie 10 miliardów ludzi. Pogłębi się problem wyżywienia tak ogromnej liczby mieszkańców naszej planety.

Ponadto wysoka temperatura będzie przyczyniać się do suszy, zmiany gruntów rolnych, zmniejszenia ilości plonów i zwiększenia częstotliwości pożarów. Eksperci twierdzą, że dieta planetarna jest dietą przyszłości, która mogłaby ocalić 11 milionów osób przed przedwczesną śmiercią spowodowaną nieprawidłowym odżywianiem. Rozwiązanie zaproponowane przez naukowców wchodzących w skład komisji EAT – Lancet pomaga nam samym, ale także planecie.

Jakie są założenia diety planetarnej?

Aby cel diety planetarnej został osiągnięty, musi ją zastosować jak największa ilość ludzi na całym świecie. Świadomość na temat konieczności zdrowego odżywiania wciąż rośnie.

Coraz więcej osób ogranicza spożywanie mięsa, a w popularnych sklepach bez problemu możemy dostać produkty pochodzenia roślinnego, do których dawniej nie mieliśmy dostępu.

Przede wszystkim należy zmniejszyć globalne spożycie czerwonego mięsa i cukru o połowę, a zwiększyć ilość zjadanych owoców, warzyw, orzechów i roślin strączkowych. Nadmierne spożywanie produktów pochodzenia zwierzęcego, głównie mięsa czerwonego wpływa na zły stan zdrowia i zwiększa ryzyko wystąpienia nadwagi i otyłości oraz wynikających z nich niektórych chorób.

Zasady diety planetarnej:

• Głównym źródłem białka powinny być produkty pochodzenia roślinnego.
• Spożywaj około 50-70 g orzechów dziennie i 75-100 g suchych nasion roślin strączkowych, czyli soczewicy, ciecierzycy, fasoli, grochu, bobu oraz soi.
• Ogranicz spożywanie czerwonego mięsa do jednej porcji tygodniowo lub całkowicie z niego zrezygnować.
• Dwa razy w tygodniu możesz spożyć rybę, drób i umiarkowaną ilość jaj oraz serów.
• Unikaj warzyw skrobiowych takich jak ziemniaki, ale ogólnie spożywaj 5 porcji warzyw i owoców dziennie.
• Sięgaj po zdrowe źródła węglowodanów, na przykład pełnoziarniste przetwory zbożowe, pszenicę, ryż, kukurydzę.
• Podstawą powinny być dobre źródła wielonasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak oliwa z oliwek, olej słonecznikowy, rzepakowy, sojowy i lniany.
• Nie przyjmuj więcej niż 500 g mleka i przetworów mlecznych na dobę oraz nie więcej niż 31 g cukru.

Dieta planetarna bywa graficznie przedstawiana jako talerz, który jest w połowie wypełniony warzywami, owocami i orzechami, a w drugiej połowie produktami z pełnego ziarna, białkami roślinnymi, strączkami, mięsem, nabiałem i nienasyconymi tłuszczami roślinnymi.

Każdego dnia możesz spożywać:

• 50g orzechów,
• 75g suchych nasion roślin strączkowych,
• 13g jajek,
• 232g węglowodanów, np. pełnoziarnistego pieczywa i zbóż,
• 250g – 500g nabiału,
• 300g warzyw,
• 200g owoców.

Raz na tydzień:

• 14g mięsa czerwonego

Dwa razy w tygodniu:

• 98g – 1 porcję ryb

Dieta planetarna jest na tyle elastyczna, że bez problemu można ją dopasować do osobistych upodobań kulinarnych, realów lokalnych i środowiska, w jakim żyjemy. Może być zatem z powodzeniem stosowana na całym świecie.

Jej założenia są zbliżone to zasad kuchni śródziemnomorskiej, która jest uważana za najzdrowszy sposób odżywiania. Dieta planetarna została opracowana z myślą o osobach zdrowych powyżej 2. roku życia.

Musi być dostosowana do wieku, płci, masy ciała i poziomu aktywności fizycznej konkretnej osoby. Sposób żywienia powinien być regularnie monitorowany, a wszelkie niedobory lub potrzeby organizmu uwzględniane.

Dieta planetarna a ekologia

Z roku na rok Ziemia jest coraz bardziej eksploatowana i niszczona. Jest to spowodowane między innymi ogromnym rozwojem przemysłu. Sama hodowla zwierząt gospodarskich jest głównie odpowiedzialna za duże zużycie zasobów wodnych, energii elektrycznej, paliw płynnych i emisji gazów cieplarnianych.

Ponad 820 milionów ludzi dziennie cierpi z powodu głodu, 150 milionów dzieci jest niedożywionych, a jednocześnie ponad 2 biliony osób ma nadwagę. Niestety, 25–30% produkowanej żywności jest marnowane. Czas na zmiany!

Ciekawostki:

• Człowiek zajmuje 70% terenów lądowych i wciąż wycina lasy pod tereny uprawne.
• Co roku hoduje się i zabija na mięso 50 miliardów zwierząt.
• Aby wykarmić te wszystkie zwierzęta hodowane, trzeba wyprodukować dla nich paszę, co wiąże się z wycinką lasów pod uprawy na wielką skalę. Gdyby te rośliny zjedli ludzie, problem głodu na świecie mógłby zostać rozwiązany.

Powszechnie wiadomo, że dieta ma bardzo duży wpływ na nasze samopoczucie i planetę. Dieta planetarna opiera się głównie na produktach pochodzenia roślinnego oraz zawiera umiarkowane ilości ryb, mięsa i nabiału.

Dbanie o środowisko zakłada poprawę praktyk produkcji żywności oraz duże zmniejszenie ilości odpadów i strat żywności. Zmiany możemy poczynić już dziś. Ograniczenie spożycia mięsa nie pozbawia nas możliwości jedzenia różnorodnych, ciekawych potraw. Za to zwiększenie udziału warzyw i owoców umożliwi dostarczenie niezwykle cennych witamin, minerałów oraz licznych związków prozdrowotnych, których w samych mięsie często nie znajdziemy.

Podobne artykuły:

• Odmiany wegetarianizmu – poznaj rodzaje diety roślinnej
• Na czym polega dieta pegan?
• Dieta fleksitariańska – nowy trend 2021
• Dieta śródziemnomorska
• Dieta dla grupy krwi A