W jaki sposób pobudzasz się rano? Zaczynasz dzień od filiżanki kawy, czy parzysz mocną herbatę? Chociaż kawa to najpopularniejszy napój energetyzujący wypijany rano i w ciągu dnia, dobrym sposobem wejścia na wyższe obroty może być również herbata. Czy rzeczywiście zawartość kofeiny w herbacie wystarcza, aby dobrze zacząć dzień?
Czy herbata pobudza tak jak kawa?
Mimo że właściwości pobudzające przypisujemy gównie kawie, herbata może również działać pobudzająco, chociaż jej działanie jest zazwyczaj łagodniejsze niż w przypadku kawy.
Głównym składnikiem pobudzającym zarówno w kawie, jak i herbacie jest kofeina, przy czym ilość kofeiny w herbatach może się różnić w zależności od ich rodzaju. Na ogół herbata zawiera mniej kofeiny niż kawa, co sprawia, że jej działanie pobudzające jest łagodniejsze.
- Przeciętna filiżanka kawy zawiera średnio od 80 do 140 mg kofeiny.
- Zielona herbata zawiera jej od 20 do 50 mg,
- w czarnej herbacie zawartości kofeiny to ok. 45 mg.
Herbata zamiast kawy?
Herbata oprócz kofeiny zawiera również inne substancje, takie jak teobromina i teofilina, które mogą wpływać na poziom naszej energii. Obecność w herbacie L-teaniny może dodatkowo wpływać na obniżenie stresu i poprawę koncentracji [1].
To, w jakim stopniu może pobudzać herbata, zależy od wielu czynników, takich jak jej rodzaj, czas parzenia, ilość użytego suszu oraz indywidualna wrażliwość na kofeinę. Osoby, które chcą ograniczyć spożycie kofeiny, często wybierają herbatę (np. yerba mate, herbaty zielone) jako alternatywę do kawy.
Czy zielona herbata pobudza?
Zielona herbata może zapewnić Ci niezliczone korzyści zdrowotne, poprawiając funkcjonowanie mózgu, pomagając w utracie wagi, chroniąc przed rakiem i obniżając ryzyko chorób serca. Jednak właściwością, dzięki której herbata zielona jest najbardziej ceniona, jest możliwość podnoszenia energii w zdrowy i bezpieczny sposób.
Zielona herbata zawiera kofeinę, która blokuje neuroprzekaźnik zwany adenozyną, co z kolei zwiększa pobudzenie neuronów i wyzwala dopaminę i noradrenalinę. L-teanina zawarta w zielonej herbacie zwiększa produkcję dopaminy i pobudza fale alfa w mózgu [2]. Dlatego wpływa pozytywnie na ogólny stan czujności i pobudzenia psychicznego.
Jeśli chcesz maksymalnie wykorzystać pobudzająca moc herbaty, zaopatrz się w matcha. Ten zielony proszek to zmielone całe liście zielonej herbaty, efektem jest większa dawka kofeiny, niż oferuje tradycyjna zielona herbata (1 filiżanka to ok. 35 mg kofeiny).
Czy czarna herbata pobudza?
Czarna herbata zawiera więcej kofeiny niż inne herbaty, ale ciągle o połowę mniej niż kawa. Oznacza to, że może zapewnić Ci zastrzyk energii bez nagłego jej spadku. Jeśli kawa wywołuje u Ciebie zdenerwowanie, przerzuć się na czarną herbatę, tym bardziej że oprócz kofeiny, zawiera ona również niewielkie ilości stymulantu zwanego teofiliną [3].
Te dwie substancje uzupełniają się, aby pomóc Ci poczuć przypływ energii, pozostać czujnym i gotowym na rozpoczęcie dnia.
Kofeina a teina
Teina i kofeina to ta sama cząsteczka [4]. Czasami dla uproszczenia mówi się, że teina to herbaciana odmiana kofeiny. Teina i kofeina wpływają na organizm w nieco inny sposób, który zależy od ilości zawartych w substancji stymulantów, szybkości wchłaniania oraz tolerancji organizmu. Kofeina zawarta w kawie jest silniejsza i mocniej pobudza niż teina.
Zarówno teina, jak i kofeina działają stymulująco na centralny układ nerwowy [5]. Jednak o działaniu teiny i sposobie jej przyswajania przez organizm decydują inne naturalne składniki obecne w liściach herbaty, których brakuje kawie. Garbniki, bo o nich mowa, wydłużają uwalnianie teiny do krwiobiegu i sprawiają, że jest ono równomierne (w przeciwieństwie do kawy).
Dowiedz się także: Kreatyna i energetyk (kofeina) – czy to rzeczywiście złe połączenie?
Pobudzające właściwości herbaty
Garbniki zawarte w herbacie wiążą działanie teiny, która jest odpowiednikiem kofeiny. To powoduje, że teina jest uwalniana do krwiobiegu stopniowo i dłużej (6-8 godzin). To zupełnie inne działanie pobudzające niż to, które oferuje kawa. Kofeina zawarta w kawie uwalniana jest szybko, a jej pobudzające działanie spada po 2–3 godzinach i wtedy masz ochotę sięgnąć po kolejną filiżankę. W przeciwieństwie do kawy herbata pobudza, nie wywołując częstego uczucia podrażnienia.
Jeśli chcesz maksymalnie wykorzystać pobudzające właściwości herbaty, zadbaj o to, aby do naparu przedostało się jak najwięcej kofeiny. Zapewni to dłuższy czas parzenia, wysoka temperatura wody, a także duże rozdrobnienie liści. O jakości herbaty oraz jej walorach smakowych decyduje też proces produkcji (herbaty w saszetkach są z zasady gorszej jakości niż wyselekcjonowany susz).
Może Cię także zainteresować: Najlepsze herbaty na odchudzanie – rodzaje i właściwości
Kawa czy herbata?
Wybór między kawą a herbatą zależy od indywidualnych preferencji smakowych, tolerancji na kofeinę oraz tego, jaki chcesz osiągnąć cel. Oba napoje różnią się:
- sposobem pobudzenia: kawa działa silnie i krótko, z kolei działanie pobudzające herbaty jest łagodniejsze i dłuższe
- walorami smakowymi: kawa ma charakterystyczny, intensywny smak, który nie wszystkim przypada do gustu, z kolei herbaty są dostępne w szerokiej gamie smaków oraz różnią się działaniem
- wpływem na zdrowie: kawa wypijana z umiarem wspomaga koncentrację, jednak może być przyczyną rozdrażnienia czy problemów ze snem, z kolei herbata zawiera korzystne dla zdrowia polifenole i flawonoidy i jest bogata w antyoksydanty.
Sprawdź także: 5 najbardziej popularnych źródeł kofeiny
Bibliografia:
- Lekh Raj Juneja et al: L-theanine—a unique amino acid of green tea and its relaxation effect in humans. Trends in Food Science & Technology, Volume 10, Issues 6–7, June 1999, Pages 199-204.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0924224499000448 - Keiko Unno et al: Improvement of Depressed Mood with Green Tea Intake. Nutrients. 2022 Jul; 14(14): 2949.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9319139/ - Zafar Rasheed: Molecular evidences of health benefits of drinking black tea. Int J Health Sci (Qassim). 2019 May-Jun; 13(3): 1–3.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6512146/ - Monitoring Editor: Alexander Muacevic and John R Adler: The Cognitive-Enhancing Outcomes of Caffeine and L-theanine: A Systematic Review. Cureus. 2021 Dec; 13(12).
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8794723/ - Daniel T. Fuller et al: Trait Energy and Fatigue Modify the Effects of Caffeine on Mood, Cognitive and Fine-Motor Task Performance: A Post-Hoc Study. Nutrients 2021, 13(2), 412.
https://www.mdpi.com/2072-6643/13/2/412
Podobne artykuły:
- 5 najbardziej popularnych źródeł kofeiny
- Kofeina – kiedy ją stosować i jak dawkować?
- Kawa na czczo przed treningiem
- Zielona herbata na odchudzanie
- Kofeina, a utrata wagi – 3 powody dlaczego kofeina może pomóc w redukcji tkanki tłuszczowej
Diety
czytaj dalej »20 maja 2021
Artykuły o dietach
czytaj dalej »4 października 2016