Witamina B12 i jej właściwości

Witamina B12 pełni bardzo ważną funkcję w naszym organizmie, a jednak mało kto zwraca uwagę na jej niedobór, stosując odpowiednią suplementację i stawiając na dietę bogatą w ten składnik. B12 to witamina niezbędna nam do produkcji czerwonych krwinek, wspomagając rolę żelaza, przez co staje się istotna szczególnie dla sportowców oraz osób ze skłonnością do anemii.

Czym jest witamina B12?

Witamina B12 inaczej nazywana jest kobalaminą. Podobnie jak inne witaminy z tej grupy, bierze udział w przemianach tłuszczowych, białkowych i węglowodanowych. Warunkuje podział komórkowy i syntezę kwasów nukleinowych DNA i RNA oraz białek, uczestniczących w ich budowaniu. Charakteryzuje się wieloma właściwościami zdrowotnymi, choć najbardziej znana jest z udziału w produkcji czerwonych krwinek. Nie są to jednak jej jedyne funkcje.

Jaką rolę pełni witamina B12 w organizmie człowieka?

Oprócz wspomnianego wcześniej udziału w utrzymaniu odpowiedniej ilości czerwonych krwinek witamina B12 ma właściwości takie, jak:

• pobudzanie apetytu;
• wspomaganie funkcjonowania układu nerwowego;
• wpływ na dobry nastrój;
• zmniejszenie ilości lipidów we krwi;
• zapobieganie osteoporozie;
• synteza komórek (głównie komórek szpiku kostnego).

Niedobór witaminy B12 – czym grozi?

Niedobór witaminy B12 wykazuje szereg niepokojących objawów ze strony układu pokarmowego, układu nerwowego i układu krwiotwórczego. Mogą pojawić się również objawy charakterystyczne dla zaburzeń psychicznych. Zobaczmy, co może wskazywać na zbyt małą ilość tego składnika w naszym organizmie.

Objawy niedoboru witaminy B12 ze strony układu krwiotwórczego:

• owrzodzenia w kącikach ust;
• osłabienie, ciągłe zmęczenie;
• bóle i zawroty głowy;
• blada skóra, żółtocytrynowy odcień z ogniskami bielactwa.

Objawy niedoboru witaminy B12 ze strony układu pokarmowego:

• utrata apetytu – charakterystyczny jest wstręt do smażonych i pieczonych mięs;
• utrata smaku;
• pieczenie języka;
• „język bawoli” – gładka, lśniąca struktura;
• nieuzasadniona utrata wagi;
• nudności;
• biegunki i zaparcia.

Objawy niedoboru witaminy B12 ze strony układu nerwowego:

• mrowienie i drętwienie kończyn;
• uczucie prądu, przechodzącego wzdłuż kręgosłupa podczas pochylania głowy do przodu;
• niestabilny chód;
• napady drgawkowe;
• osłabienie wzroku jako skutek zaniku nerwu wzrokowego;
• kłucie w opuszkach palców;
• utrata zmysłu orientacji (poczucia ułożenia części własnego ciała).

Psychiczne objawy niedoboru witaminy B12:

• stany depresyjne;
• niepokój psychoruchowy;
• zmiana osobowości;
• zaburzenia pamięci i koncentracji;
• zaburzenia psychotyczne – szaleństwo megaloblastyczne;
• nadmierne podwyższenia nastroju (stany hipomaniakalne);
• omamy wzrokowe.

Niedobór witaminy B12

zwiększa również ryzyko chorób takie jak:

• anemia;
• miażdżyca;
• choroby sercowo-naczyniowe;
• zawał;
• udar.

Niektórzy twierdzą, że niedobór witaminy B12 dotyka tylko wegetarian, tymczasem może on być spowodowany także innymi czynnikami.

Przyczyny niedoboru witaminy B12:

• zbyt mała ilość witaminy B12 w pożywieniu – dieta wegetariańska;
• wrodzony niedobór lub nieprawidłowości czynnika wewnętrznego Castla;
• zaburzenia wchłaniania składników odżywczych z pokarmów (występuje najczęściej w podeszłym wieku);
• zanikowe zapalenie błony śluzowej żołądka;
• zwiększenie zużycia witaminy B12 w wyniku zakażenia pasożytami gł. tasiemcem;
• zespół rozrostu bakteryjnego;
• przewlekłe zapalenia trzustki;
• celiakia;
• stan po niektórych operacjach i zabiegach np. gastrektomii, stan po wycięciu jelita grubego;
• stosowanie niektórych leków, między innymi: akmetforminy, podtlenku azotu, kolchicyny, kwasy p-aminosalicylowego, kwasu acetylosalicylowego, sulfasalazyny, inhibitorów pompy protonowej.

Witamina B12  – witamina brudu

Badania wykazują, że zaledwie kilkanaście procent całej populacji ma odpowiedni poziom witaminy B12. Okazuje się, że tak duży jej niedobór spowodowany jest często zbyt małą ilością bakterii. Owszem, brzmi to paradoksalnie, jednak witamina B12 produkowana jest właśnie przez bakterie, i to stąd wzięła się nazwa „witamina brudu”.

Wiele mówi się o przestrzeganiu zasad higieny i jest to bardzo ważne dla naszego zdrowia, ponieważ chroni nas przed wieloma infekcjami. Z drugiej strony może powodować niedobory witaminy B12.

Witamina B12 jest nam niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w wielu procesach życiowych, wpływa na nastrój i samopoczucie, a jej zbyt małe ilości sprawiają, że wciąż czujemy się zmęczeni i nie mamy na nic ochoty. B12 reguluje także poziomy homocysteiny – ubocznego produktu przemian w  organizmie, odpowiedzialnego za powstawanie miażdżycy. Homocysteina rośnie, gdy dostarczamy organizmowi zbyt duże ilości metioniny, która obecna jest głównie w mięsie. Rzadko kiedy dbamy o uzupełnianie niedoboru witaminy B12, a jednak warto wiedzieć, w jakich produktach jest jej najwięcej.

Nadmiar witaminy B12 – czy są jakieś konsekwencje?

Czy witaminę B12 można przedawkować? Zbyt duża ilość witaminy B12 może powodować u niektórych osób reakcje uczuleniowe. Witamina B12 jest witaminą rozpuszczalną w wodzie. Oznacza to, że nasz organizm jej nie magazynuje, wydalana jest wraz z moczem i potem. Bardzo trudno więc ją przedawkować, a nawet jeżeli przyjmiemy duże ilości witaminy B12, nie ma dowodów na to, aby wykazywała ona jakiekolwiek skutki uboczne.

Witamina B12 – gdzie jest jej najwięcej?

Największe ilości witaminy B12 znajdziemy w:

• mięsie;
• rybach;
• mleku;
• jajach;
• serach.

Suplementacja witaminy B12 – tabletki i zastrzyki

Niedobór witaminy B12 można uzupełniać odpowiednią suplementacją, co jest dobrą opcją dla wegan. Wybierając suplementy z witaminą B12, musimy zwrócić uwagę na zawartość witaminy w produkcie, ponieważ jej przyswajanie to proces złożony. Najskuteczniejsze będą tylko preparaty z zawartością witaminy B12 w ilości ok. 500 µg.

Witamina B12 w zastrzykach podawana jest tylko w przypadkach silnego niedoboru (osłabienie organizmu, anemia). Podawana jest domięśniowo i może wywoływać skutki uboczne:

• ból głowy;
• ból żołądka;
• mdłości;
• bóle mięśni i stawów;
• biegunki;
• reakcje alergiczne (ból w klatce piersiowej, puchnięcie różnych części ciała).

Podobne artykuły:

• Witaminy z grupy B – właściwości i stosowanie podczas treningu
• Witamina B12 – właściwości, normy, objawy niedoboru
• Witamina D w treningu
• Niedobór witaminy D – jakie są objawy?
• Witaminy w okresie zimowym